Шинжилгээ эмч хүний оношлох зэмсэг болдог.

Шинжилгээ эмч хүний оношлох зэмсэг болдог. Лаборторын болон дүрс, цахилгаан, дуу авианы шинжилгээ хийгдэх болсон нь эмч хүний оношлох, эмнэх сэтгэхүйг хөгжүүлсэн, аз завшаан, хувь тавилан юм. Олон улсын биоклиникийн нэгдлүүд гаргаж байгаа лаборторын шинжилгээний тоо жил ирэх тусам нэмэгдэж, байна. Европын орнуудад 250 лаборторын шинжилгээг клиник практикт хийж, оношлогоонд хэрэглэж байна. Эмнэлгийн шинжлэх ухаантай зэрэгцэн хүн судлал, физиолог, эмгэгфизилогийн судалгаанд биохимич,физколиод химийн мэргэжилтэнүүдийн олсон амжилт нь лаборторын шинжлэх ухааны хөгжил юмаа. Тэгвэл өнөөдөр шинжилгээний лаборторуудад шинжилж байгаа Цусны ерөнхий шинжилгээ, Эрдсийн шинжилгээ, дааврын шинжилгээ, уураг, маркер, энзим, биохими, цусны бүлэгнэлт болон тундасжилтын шинжилгээний үзүүлэлтүүдийг эмч нар хүнийг оношлох зэмсэг болгохоос гадна, эрүүл мэндээ дээдлэгчид шинжилгээний норм нормативыг мэдэж, эмнэлзүйн ухагдахууныг сонирхох болжээ. Цусны ерөнхий шинжилгээг Улаан бөөм \RBC,Ercs\, Hemoglobina\HGB,Hb\, Hematokryt\HCT.Ht\, Retikulocyty\RDW\ Trombocyty\PLT\ Цагаан бөөм\WBC\, Цусны тунах хурд \СОЭ\, ийм гол үзүүлэлтээр хийхээс гадна, улаан бөөмийн багсалтаар цус багдалт, бусад цусны бүрдүүлэгч эсүүдээр өвчлөлийн шалтгааныг олдог. Цагаан бөөмийн ихсэлтээр үрэвсэлт өвчин, биеийн эсэргүүцэл, дархалааны түвшинг тогтоож болдог. Цусны элементүүдийн тундасжих хурд \Польшийн эрдэмтэн Бернацкийн нэрээр ОВ гэж томъёолдог\ СОЭ их байх тусам өвчний хүндрэл, хордлогыг илэрхийлдэг. Ионограммын шинжилгээнд Сод\Na+\,Кали\К+\, Хлор\Сl\, Магнез\Mg\, Кальц\Ca+\ болон төмрийн нэгдлүүдийг тодорхойлдог. Эдгээр эрдэсүүд цусанд ихдэж багдаж болохгүй бие махбодийн тэнцвэржилтийг тогтоох ёстой. Жишээ нь: Кали шээсний шинжилгээнд ихсэхэд цусанд калийн дутагдал болсоноос, гэдэс гүйлгэх чацархайн булчирхайнууд томорч, хордлого эхэлдэг байна. Хэрвээ цусанд Кали ихэссэнээс зүрхний булчинд нөлөөж, зүрх зогсох хүндрэл гардаг. Зүрхний бичлэгээр QRS шүднүүд өргөсөж Т шүд хугралт үүссэн бичлэг харагдана. Магнез цусанд ихдэхэд бөөрний ажилгаа сулархаас гадна, бөөрний дутагдал үүсгэх шалтаг болдог Энэ үед зүрхний бичлэгт QT шүднүүдийн хоорондох зай холдсон байдаг. Ferrytyna энэ нь элгэнд төмрийг ихээр нөөцөлсөн агуулах уураг юм. Их хэмжээний төмрийг, хэрэгцээ бүхий чөмөг, дэлүү, зүрх бөөрөнд илгээж цусны багдалтыг арилгадаг. Элэгний үрэвсэл, гэмтлийн, архи, тамхны, химийн эм, хорны улмаас энэ ферратин агуулах хэмжээ нь багсах юмуу, устахад цус багдалт байнга гардаг. Харин Ferrytyna уураг ихээхэн махны хэргэлээ, тасралтгүй хоололт, таргалалтын, дотоод шүүрлийн нөлөөгөөр ихсэж 400ug/l нойрбулчирхай, элэг, бөөр, уушганд хавдар үүсгэх нөхцөл бүрдүүлдэг байна. Гормоны гэх Дааврын шинжилгээнд Адерналин, Алдостерон,\бөөрөнд натри, калийн зохицуулга хийж,цусны даралт зохицуулдаг даавар\ Эстрадоль,\өндгөн эсийн боловролт, сарын хирийг идвэхжүүлнэ. Инсулин,\цусанд сахар ихдүүлэхгүй байх, элгэнд гликоген хуруулах, эд, эсийг нөхөн төлжүүлэх үүрэгтэй даавар, цусанд багсахаар чихрийн шижин үүсгэж, их байхаараа дотоод шүүрлийн булчирхайнуудыг уйланхайжуулдаг. Кортизол, Прогестрон, Тестостерон,\эрэгтэйн бэлгийн шүүрлийг боловсруулдаг, эмэгтэйд бага хэмжээгээр байж, өндгөн эс, бөөрний дээд булчирхайн бүтцэнд ордог.\ TSH,\Тирео Тропны Гормон бамбай булчирхайг ажилуулдаг өнчин тархинаас ялгардаг даавар юм. Ихдэхээр бамбайн хордлого,,энэ даавар багдахаар бамбайн дутагдлын хам шинж өгдөг. Т3,FT3,T4,FT4,\бамбайн булчирхайн даавар ихдэхээр Базедовын хам шинж өгдөг,багадахаар Hashimoto хам шинж өгнө. FSH\өндгөн эсийг төрүүлдэг даавар, энэ дааврын хэмжээ бага байхаас төрлөхийн болон үргүйдлийн шалтгаантайг илэрхийлдэг. Уургын шинжилгээнд: Электрофорез,\нийт уураг,албумин,а глобулин,а2 глобулин, в глобулин, ү глобулин\ Дархалааны \IgA,IgD,IgE,IgG, IgM\ CRP \ С уургын урвалж,анх 1930 онд уушигны өвчтэй хүнээс ялгаруулж олсон, энэ уургын урвалж ихсэх нь тархи, нугас мэдрэлийн үрэвсэл байгааг харуулдаг.\ Энзимийн шинжилгээнд GPT,GOT,AMYLAZA,CHE,CPK,CK-MB,ALP,ACP, LDH,GLD,GGTP хийгдэх бөгөөд элэгний үйл ажилгаа, эмгэгфизиологийг харуулж, өвчний учир шалтгааныг тайлдаг. Биохимийн шинжилгээнд мочевин, шээсний хүчил, креатинин, биллирубин, холестрол,HDL LDL, триглицирид, цусны сахар, зэрэг шинжилгээг үзсэнээр бөөрний үйл ажилгаа, зүрхний булчин, элэг цөсний өвчлөлийг илрүүлдэг. Маркерын шинжилгээнд: CEA,\хавдрын үүсэл PSA,\манжин булчирхайн өөрчлөлт CA125,\өндгөвчийн өөрчлөлт CA 19.9,\хоолболовсруулалт, CA 15.3\ хөхний өөрчлөлтийг шинжилдэг. Лаборторын эмчилгээнээс гадна Рентген туяа ашигласан СТ,MRI,боловсронгүй дүрс оношлогоо, Хэт дуу авианд сууральсан, дүрс оношлогоо 3Д, 4Д гэх илүү шинэ технолог, иннавацыг тулгуурлах болсон байна. Хэдий шинжилгээний өндөр түвшин, оношлогооны зэмсэгтэй болсон ч шинжилгээний хариунд бодит дүгнэлт хийж, зөв оношлох, эмнэлзүйн сэтгэлгээ эмч нар байх хэрэгтэй.

Дандаа чилээрхэж, биеээс салахгүй зовиур байх юм.

Дандаа чилээрхэж, биеээс салахгүй зовиур байх юм. Монгол хүн бүрт л өглөө босоход бие хөндүүр, нүд цэлхийж, ханиаж, найтайж, цэр ховхорч, зарим нэг нь толгойн өвдөлттэй босно. Хөл,гар,мөр тохой гарын шуугаар янгинаж өвдөх, нас ахимаг хүний өвдөлт гэдэг байтал хүүхдүүд ийм зовиур хэлж босох нь олширлоо. Бага насны хүүхдүүд, нярай хүүхэд ханиаж, халуурч хатгаа \уушигны цулцангийн үрэвсэл\ болж хүндрэл өгөх боллоо. Том хүн, хүүхэдгүй бүгд л хамар битүүрч шуухитнаатай, борооны хонь шиг тургиж явна. Энэ байдалд бид дасал болжээ.Бүтэн хорь гучин жилээр. Эхчүүд хүүхэддээ анхаарал тавьж гараад аптекаас антибиотек уулгаад, өвчин намдаах эм өгөөд, болчихно. Ажил хийдэг нэг хэсэг нь тэгэсхийгээд ойр зуурын эм уусан болоод явна. Энэ бүх өвчний учир шалтгааныг олон янзын радио, телевизийн сувгаар яриад, эмчилгээний шинэ арга, уух ханд бэлдмэлүүд сүлжээний эм, уургын бүтээгдэхүүн, дархалаа өдөөгч,гээд сурталчилгаа зөндөө хийгдэж байна. Найрлагыг харахад тун сайн хүнд үнэхээр хэрэгтэй бүтээгдэхүүнүүд, энэ бүтээгдэхүүнүүд ихэнх нь хилийн чандад бэлтгэгдэнэ. Сонирхсон нэг нь аваад хальт мульт хэргэлсэн болоод хаяна. Өглөө иддэг талх боорцогноос амт муутай болохоор хаяна. \Аргагүй дээ тэр сайн гээд байгаа тэжээллэг бүтээгдэхүүнд өөрт хэрэгтэй, дутсан эрдэс бодис байхгүй тул хүнд амтгүй болно.\ Талх боорцог нь жигнээд хайрсан, нүүрс ус арвинтай байхаас гадна эрс тэс цаг ууртай нөхцөлд дулаацуулдаг ид шидтэй. Өвлийн цагт бэлтгэж нөөцөлсөн мах нь үнэт, шимт чанараа алдахаас гадна урь идэх шинж,орж харшил тоосонцорын эх уурхай болдог. Оройн хоолны шингэлтээс өглөө босох хүний зовиур янз бүр. Хамгийн гол нь шөнө маш сайн унтаж өөрийн биед дархалаа цуглуулж чаддаг нэг нь жиргээд байна. Өдөржин жиргэсэн ч ядрахгүй хоолоо идэхээр буудуулсан элээ шиг навс унана. Хаврын хавсрага бүхий тарчиг цагаар олон төрлийн аминдэмтэй, вирусын эсрэг тэмцэх чадалтай, хүнсний олон төрлийн ногоо идэх хэрэгтэй. Сормис ихээр хэрэглээд байвал бас болно. Сормис ямар нэг халдвар, үрэвсэлийг дарах хүчтэй,судасны битүүрэл, зангираад арилгадаг, зүрхэнд шигдээс үүсэх, тархинд цус харвах, биеийн дархалаа ззсэхэд ихээхэн тус дэмтэй. Улаан лооль вета-каротиноор баялаг,тул цусыг цэвэрлэж, дархлааг сайжруулдаг.Ханиад томуунаас сэргийлж чадна. Сонгино хавдраас урьдчилан сэргийлж,зүрхний ажилгааг сайжруулж,даралт бууруулж, ханиад томуунаас сэргийлнэ. Мөөгний ид шид нь хүний цусанд байх лимфоцитыг олшруулан, хүний эд эс, өвдөлт хийн сувгийг цэвэрлэж өгсөнөөр өвчнийг үүсгэгч микроб, вирусын хоруу чанарыг арилгадаг байна. Хүрэн манжин төмөр ихээр агуулсан тул цусны өвчнийг багасган, цусанд эритроцитыг хуруулж чадсанаар, биеийн эсэргүүцлийг сайжруулдаг. Тэгвэл бидэнд хүнсний ногоо тун хэрэгтэй. Хоол хийж үзүүлж байгаа тогооч нар тайлбарлаад хэлээд өгнө. Тэгэхдээ өглөөний зовиур өдрийн шуухитнааг арилгах уламжлалт арга бидэнд байдаг. Дэлхийн оройд шахуу байрлах монгол орон дэлхийд хүйтэн газрын тэргүүлэх тоонд орно. Зуны цагт эхэн, сүүл сард бэлтгэж авдаг монгол эмийнхээ хүчээр, өвчнөө эмчилж, зовиур шаналгаа багатай байж урт насалдаг. Дээр миний дурьдсан сормис, сонгино, улаан лооль, хүрэн манжин, мөөгөнд байх ид шидийг ихээр хадгалж чадсан эм бол монгол эм. Хаврын хавсрагын цагаар Норовтүнтанг, Мана4 Шар танг буцалгаж борив тойгны шөлөөр даруулан ууж, дархалаагаа сайжруулахаас гадна, задь, сорогзон, марчин 13 тангуудаар зүрх судасны болон даралт ихсэх өвчнийг арилгаж, Гоюу, Сожид, Сэмбрүү, Бойчун гэх эмээр сэрүүдэх өвчнийг эмчилж, эмэгтэйчүүд, элэг цөсний эмчилэх олон төрлийн монгол эмнүүд байдаг. Сүүлийн 20 жилийн турш монгол эмч нар Польш, Европын орнуудын хүмүүсийг монгол эмээр эмчилж, монгол эмийн хүчин чадал, ашиг тусыг судалсан судалгаатай ажиллаж, монголын уламжлалт анагаах ухааны хөгжилд ихээхэн нэмэр хандив болж байгааг энд дурьдахгүй байж чадсангүй. Манай эмч нар монгол эмнийхээ хүчин чадлыг мэдэж хэргэлж байгаа ч эм уух, дэг жаяг алдагдах, химийн эмийг үйлчилэх чанарт шүтсэн сэтгэлгээ бидний эрүүл мэндэд гаж нөлөө бүхий элгэний эмгэгшил,үүсгээд байгааг анхаарах хэрэгтэй. Бид монгол эмээ дээдэлж, эмийн хүчин чадлыг өөрсдийн уух эм, болгосноор үр удамаа эрүүл саруул байлгах болно.